Türkiye’de Elektronik ve Teknolojik Ürünle Mağazacılığının Önde Gelen İsimlerinden Vatan Bilgisayar’ın Yönetim Kurulu Başkanı Nuri Vatan 1933 Artvin/Hopa’da dünyaya geldi.

Vatan Bilgisayar ile Türkiye’de ilk büyük mağazacılık ve teknoloji market sistemini uygulayan Nuri Vatan’ın oğlu Hasan Vatan ise Türkiye’nin ilk ticari yazılımını gerçekleştiren kişi. Halen işinin başında olan Nuri Vatan’ı pazar günleri bile ofisinde bulmak mümkün.

Okul çağında olmasına rağmen, boş zamanlarında dükkânda babasına yardım ederek ticarette ilk tecrübelerini yaşar. O yıllarda dükkânda saat, dikiş makinesi, radyo gibi birçok mal satılırdı. Gençlik yıllarında fotoğrafçılığa da merak saran Nuri Vatan, fotoğraf çeker, bankadan para çekmek isteyenlere mühür kazır ve saat, radyo tamir eder. Bu arada teknolojiye olan yatkınlığı gelişirken bir yandan da para kazanır.

2. Dünya Savaşı yıllarında yalnız Vatan ailesinin evinde radyo vardır. Bu nedenle ev tam bir kulüp gibidir. Bozulan radyonun tamiri için uğraşan Nuri Vatan’ın bir bakıma mecburi radyo teknisyenliği ve teknoloji merakı da böyle başlar.

İlk Firmasını Philips’in Bayiliğini Almak İçin Kurdu

27 Mayıs İhtilali sonrası ekonomik hayat felç olmuş, döviz darlığı başlamıştır. İstanbul’a gelip, Taksim’de bir mağaza kiralayan Nuri Vatan, yedek parça satmaya başlar. İki yıl sonra da babasına “toparlan sen de gel” davetini yapar.

Japonya’dan İthalatla İşlerini Genişletiyor

İthalat yapmak isteyen Vatan, bu işin nasıl yapıldığını bilmediği için bir Musevinin yol göstermesi ile yola çıkar.  İlk akreditifini de Japonya’ya açan Nuri Vatan gerisini şöyle özetliyor:

“Japonya o kadar ucuzdu ki; 2 bin dolarlık akreditifle 15-20 sandık mal geldi. Aradan 2 yıl geçmeden İngiliz AE Auto Parts Ltd. firmasının da mümessilliğini aldım. İngiliz firmanın mümessili olan Türk firmasının sahibi ölmüştü. Hanımı borçlandığı için mümessilliği bana bırakmak istedi. Ben de İngiliz fabrikanın bana devir yapıp yapmayacağından endişeliydim. Beraber İngiltere’ye gittik. İngiltere’deki fabrikanın yetkilisine benim mümessilliğimi kabul edip etmeyeceğini sordum. O da bana, 30 yıldır mümessilliklerini yapan eski firmanın sahibinin istikbalini düşünmek zorunda olduğunu söyledi. Ayrıca eski mümessilin hanımın da akıbetinin ne olacağını sordu. Hiçbir mecburiyetim olmamasına rağmen bu hanımın bakımını da üstlendim. Hem parayı verdik hem onu ölünceye kadar ailemizin içine aldık. Daha sonraki yıllarda İngiliz fabrikayı Amerikalı Echlin International firması aldı. Amerikalılar bana, ‘Sen atak bir acente olarak tanınıyorsun. Gel Amerika’ya buradaki firmanın acentesini de sana verelim’ dediler. ABD’ne gittim ve Türkiye’den başka birine de iş verdiklerini gördüm. Ben de ‘Ya o ya ben dedim’ ama Amerikalı firma her ikimizi de idare etti.”

Amerika’dan Ödül Alıyor

Amerikalı Echlin International firmasının mümessilliğini uzun süre yürüten Nuri Vatan, başarılı mümessilliğinden dolayı ödül almak için Atlanta’ya davet edilir. Bu olay kendisi için tam bir sürpriz olur. Çünkü Amerikalı firma İran’a Nuri Vatan’ın firması üzerinden mal satarak büyük bir kota yapmıştır. Ambargo olduğu için ABD’den İran’a doğrudan mal satılamamaktadır. Bu sayede Nuri Vatan, Amerika’dan en çok otomotiv yedek parçası ithal ettiği için ödüllendirilir. 

Nuri Vatan, tıpkı organik tarım ürünleri gibi balcılığın da çok önemli olduğunu savunuyor.  Tema Vakfı, Artvin’de hiç bozulmamış Kafkas arı ırkının neslini bulmuş. Nuri Vatan bu alana da el atmış. Ardahan’da bal tahlil laboratuarı kuran Nuri Vatan, aynı zamanda AKI AŞ (Ardahan-Kars-Iğdır) şirketinin de üyesi. Bu şirket, anlaşmalı üreticilerle işbirliği yaparak, bölgenin üstün vasıflı Kafkas arı ırkının yaptığı balı, Türkiye ve dünyaya tanıtmak için üretim yapıyor. Dünyada bal üretiminde Türkiye’nin 4’ncü sırada yer aldığına değinen Vatan, bal konusunda şunları söylüyor:

“Ürettiğimiz balı East Anatolia adıyla satıyoruz. Kafkas ırkı arının yaptığı balın bir kaşığı; 1.675 kg beyaz peynire, 440 gr kılçıksız balık etine, 10 yumurtaya, 240 gr sığır etine eşdeğer. Dünyada Çin 160 bin ton, Amerika 120 bin ton, Meksika 90 bin ton, Türkiye 70 bin ton bal üretiyor. İhracatımız 8 bin tondan 2 bin tona düştü. Ülkemizde balmumu yerine, bir petrol ürünü olan parafin balmumu ile karıştırılarak kullanılıyor. Bu da insan sağlığı için çok zararlı.”

Nuri Vatan evli ve 3 çocuk babasıdır.