Unutulmaya Yüz Tutan Yöresel Halk Oyunu “Berobana”

Unutulmaya Yüz Tutan Yöresel Halk Oyunu “Berobana”

Bu haber 16615 kez okunmuş ve görüntülenmiştir.

Berobana  Artvin Şavşat taraflarında artık neredeyse ortadan kalkmaya yakın bir durumda yaşayan bir halk oyunudur. 

Buna göre Berobana’nın yılbaşı sırasında oynanan eğlendirici bir şenlik olduğu görülür. Adı geçen şenliğin özelliklerini incelemeden önce sözcüğün etimolojik kökenini incelemek faydalı olacaktır, Çünkü Berobana kelimesine bakınca yabancı bir dile ait kelime olduğu hemen anlaşılmaktadır. Yörenin hem tarihsel hem de dilsel altyapısı dikkate alındığında tam da beklendiği gibi dil kaynağı olarak Gürcü dili teşhis edilmektedir Gürcü dilinde ‘karnaval oyunu, maskaralar alayı’ anlamındaki “Berobana” sözcüğü ancak yöresel ve diyalekt (Mesheti) seviyesinde geçen bir terimdir. Yani yazı dilinde bu sözcük kullanılmıyor. Onun yerine orada çok benzeri bir sözcüğü ortaya çıkarıyor: Berikaoba ‘paganlık zamanından kalma bir gelenek; karnaval zamanında hayvan maskeleri takan bir maskara’ Söz konusu olan iki sözcüğün biçimsel analizi oldukça kolay. İlki, yani Berobana iki parçaya bölünmektedir: 

a)‘ihtiyar Adam’ ya da ‘Rahip’ manasına gelen ve eski Gürcüceye kadar götürülebilen Gürcüce ber-i (Abuladze)

b)Bileşik bir ek olan Obana (Obina).  Bu ek ile genellikle isimlerden oyun adları türetilir.

Berobana Şavşat’ta bir çeşit deve oyunudur. Bu seyirlik oyunun kökeninin Orta Asya’ya dayandığı öngörülüyor. ”Gürcü dilinde ‘bir karnaval oyunu, maskaralar alayı’ anlamındaki Berobana sözcüğü ancak yöresel ve diyalekt (Mesheti) seviyesinde geçen bir terim. Yani yazı dilinde bu sözcük kullanılmaz. Onun yerine orada çok benzeri bir sözcüğü bulunuyor:”Berikaoba” köylerde yılbaşı gecelerinde köy eğlencesi olarak yapılan, evleri kapı kapı gezerek güldürücülerin belli bir erzak aldıktan sonra erzakı veren kişileri eğlendirmek üzerine kurgulanıyor. Bu oyun ayrıca yaylalarda Temmuz ayında oynanır. Oyuncu topluluğu altı soytarı, yapmacık deveyi canlandıran iki-üç genç ile bir deveci, cindar dedikleri bir müneccim, bir kâtip ve bir gelin ile cilimili denilen çok gösterişli ve komik kıyafetlere giydirilen beş altı küçük çocuktan ibarettir.

Evin kapısına gelindiğinde: “Bugün yılbaşıdır. Devletların bacasidur. Veran goturur. Vermayan köroğludur. Âmin” derler ve evleri sırayla hep birlikte dolaşırlar. Berobana’nın geldiğini görenler verecekleri yiyecekleri hazırlarlardı. Malzeme toplayan kişilere evden bir şey verilmez ise eli sopalı kişiler öne gelerek kendilerini göstererek korkutmaya çalışırlar. Yaylanın girişindeki ilk evlerden dolaşılmaya başlanıp son eve kadar devam edilir.

Akordeon eşliğinde yöresel kıyafet giyen kadınlarla birlikte katılan herkes halk oyunları oynanırdı. Seyircileri güldürmeye yönelik olarak ekipteki kadını halktan birileri kaçırmaya çabalar. Ekiptekiler hemen müdahale ederek kadına sahip çıkmaya çalışır. Oyun sonunda toplanan mısır unu, kaymak ve yağ ile gevrek pişirilir. Köyün tüm çocukları ve kadınları meydandaki eğlenceye katılırlar. Bu oyun sadece bir eğlence değil aynı zamanda insanların birbirleri ile kaynaşmasını sağlayan sosyal bir aktivitedir.

ETİKETLER :

ÖNERİLEN HABERLER

2025 KUTLAMA TV+ BANNER AKBANK Arhavi Çay Bisse Erkek Giyim
30.Ağustos-3 30 Ağustos-2 30 Ağustos-1